ملاآقا دربندی و ترویج قمه زنی
عبدالله مستوفی در کتاب شرح زندگانى من، ج1، ص277 دربارهی ملا آقاى دربندى مینویسد:
این آخوند ترک با وجود مقام ملائى و حتى اجتهاد، از راه سادگى و اخلاص به اهل بیت پیغمبر راجع بوقعه طف عقائد عجیب و غریب داشته که در کتاب خود هم نوشته و گذشته از نقل اخبار ضعیف، رؤیاها را هم مانند اخبار در کتاب روضه خود آورده و نتیجة آنها را هم جزو مطالب واقع قلمداد کرده است. این آخوند سادهلوح معتقد بوده که روز عاشورا هفتاد و دو ساعت امتداد داشته است و این عقیده را از این راه پیدا کرده است که بوقعه طف چیزهاى خیالى افزوده بوده و با آن مقدمات، ناگزیر روز عاشورا باید هفتاد و دو ساعت درازى پیدا بکند. در صورتی که قبل از این تاریخ هیچیک از روضهنویسها از این قماش عقاید اظهار نکرده بودند.
یکروز نزد معتمد الدوله فرهاد میرزا رفته اظهار عقیده کرده بود که امامزاده قاسم که مقبره او در بالاى تجریش واقع است، مدفن سر قاسم بن حسن شهید روز عاشوراست که از کوفه آورده اینجا دفن کردهاند. معتمد الدوله شاهزاده بااطلاع دقیق البته زیر بار این حرف نرفته، از او مستند ایندعوى را خواسته است. آخوند سندى براى این گفته نداشته ولى قرآنى از بغل خود بیرون آورده گفته است «باین قرآن قسم که این قبر مدفن سر قاسم بن حسن، شهید وقعه طف است.»
این آخوند بیچاره از راه اخلاص بخانواده رسالت و ثواب رساندن بمردم، کار روضه و روضهخوانى را از خرک درکرده و بعنوان «تسامح در ادله سنن» تا توانسته است اخبار ضعیف و عقاید سخیف وارد روضهخوانى نموده است. تیغ زدن روز عاشورا از کارهائى است که این آخوند در عزادارى وارد یا لامحاله آنرا عمومى کرده و فعل حرام را موجب ثواب پنداشته است و ترکهاى عوام هم این عزاداری را پذیرفتهاند و این خلاف شرع بیّن جزو عزادارى و کار ثواب وانمود شده است. چنانکه ذکر شاخسین واخسین» (شاه حسین! وا حسین!) و حیدر! صفدر! که قبل از تیغزنى معمولا میگفتند، ذکر ترکى و همیشه ترکهاى معتقد بودهاند که باین عزادارى میپرداختهاند و اهالى عراق اگر هم در این عزادارى شرکتى میکردهاند، خیلى از حیث نفرات بىاهمیت بودهاند. در دوره اعلیحضرت شاه سابق هم که حقا نظمیه شهرها از اینکار جلوگیرى میکرد، مردم همهجا اینکار خلاف شرع را ترک کردند. فقط ترکها بودند که براى اقامه این عزادارى بدهات دوردست رفته و خود را باین ثواب (؟) میرساندند و فعلا در آذربایجان و جاهاى دیگر، لامحاله در شهرها این عزادارى متروک شده است.
کلمات کلیدی: